Minder çürüten.
-Mesmonsuz
-Nur topu.
-Ne oldum delisi
-Suyuna tirit
-Şeytan kulağına kurşun
-Tahtası kırık
-Türbe önünde evi, Meram’da bağı olmak.
-Yaşı ne başı ne
-Zır deli
-Zebani kılıklı
-Zahmetine değmez.
Konya Tekerlemeleri :
“Tekerleme: Karşısındaki muhatap üzerinde büyük tesir bırakmak, zihnini toparlamak maksadıyla laf esnasında söylenen kolay sözlerdir.“
Konya Tekerlemeleri
-Armut biş, ağzıma düş
-Bostanda hıyar, hoşt- hoşt diyene uyar.
-Beni beğenmez mestan, yüzü görülmez pastan
– Çakar çakar da ustasına yan bakar.
-Daha Hanyayı Gonya’yı bilmez, devenin gevişine güler.
-Gedik üzlükte yağımız var, Aymanas da bağımız var.
-Hatıp Gödene, uğurlar olsun gidene
-Okka da pekmez, o kadar sökmez.
-Süratda yüzü yok , sandıkta bezi yok.
-Sen ağa ben ağa, bu ineği kim sağa.
-Tıngır elek, tıngır saç, eli hamur, karnı aç.
-Yazın keller önüne, kışın beyler önüne.
Konya Bilmeceleri
“Bilmece: Bil bakalım nedir? diye oldukça kapalı belirsiz sözlerle tarif edilen bir nesnenin keşfini, karşısındakinden istemek bilmecedir. Bilmeceler bir çeşit zeka ve intikal oyunudur.“
Bilmecelerden örnekler:
-Altı mermer üstü mermer içinde bir gelin oynar. (DİL)
-Gelen Leyla giden Leyla ayak üstü duran Leyla (Kapı)
-Küçücük mezar dünyayı gezer. (AYAKKABI)
-Anneye değmez, babaya değer, halaya değmez, amcaya değer, Vallaha değemez, billaha değer. (DUDAKLAR)
-Bir kuyum var içinde iki türlü suyum var. (Yumurta)
-Ana bir kız doğurur ne ayağı var ne başı, Kız bir ana doğurur hem ayağı var hem başı (YUMURTA)
-Altı tahta üstütahta, içinde bir sarı sofra? (Badem)
-Ata tay, Mata tay, incebelli Karatay? (Siyah Atlı karınca)
-Bir kızım var, gelenin elini öper, gidenin elini öper? (Kapı)
-Çinçin hamam, kubbesi tamam, bir kız aldım, babası imam? (Saat)
-Çıt demeden, çalıya düşer (Güneş)
-Dağdan gelir dak gibi, kolu var budak gibi, eyilir su içer, böğürür oğlak gibi? (Çıngıraklı kuyu)
-Kara tavuk, karnıyarık? (Ocak)
-Ufacık fil taşı, cümle alemin yoldaşı? (Küçük fener)
-Yeraltında yağlıkayış? (Yılan)
Kafiyeli bilmecelerden örnekler :
-Kudretullah şehrinin dürdanesi.
Oğlunun karnında yatar annesi (Böcek)
-Ana bir kız doğurur, ne ayağı var ne başı
Kız bir ana doğurur, hem ayağı var, hem başı
(Yumurta)
Konya Atasözleri
“Ata Sözü: Dilimizde kullanılan kısa cümleler içinde büyük manalar ifade eden güzel sözlerdir. „
Konya’da Söylenen Atasözleri
-Atalar sözünü tutmayanı yabana atarlar.
-Abdaldan paşa, tahtadan maşa olmaz.
-Aç kurt arslana saldırır.
-Aç aman ise de kaç.
-Adamın iyisi alış verişte belli olur.
-Aç kurt, aslana saldırır.
-Ağaca çıkan keçinin, dağa bakan oğlağı olur.
-Babası ölen bey, anası ölen kadın olur.
-Camii kapısını bilmez, sofuluk taslar.
– Çatal kazık yere geçmez.
-Deveyi dizinden, pireyi gözünden vurur.
-Fazla aş, ya karın ağrıtır ya baş.
-Mevleviye sormuşlar, “Neden cübbenin yenleri uzun” “Kusurları örtmek için” demiş.
-Oğlumu doğurdum ama, gönlümü doğurmadım.
-Pek yürürsen deli gelin, usul yürürsen ölü gelin derler.
-Sözünü bil, bişir; ağzını der, deşir.
Evlenme ve Düğüne ait atasözleri
-Anasına bak kızını al; kenarına bak bezini al.
-At ile avrat yiğidin bahtına.
-Avratı ar zapteder, er zabtetmez.
-Boyuna bosuna bakma, huyuna usuna bak.
-Evlenenin vekili, kefili Allah’tır.
-Gelin ata binmiş, ya nasip demiş.
-Gönül kimi severse güzel odur.
-Ne kız verir, ne dünürü küstürür.
DİLEK:
“ Dua kelimesi dilimizde hem iyiye hem kötülüğe kullanılmaktadır. Yapılan iyiliklere karşı dilde söylenen teşekkür manasında sözlere dilek denir.“
Konya Dilekleri:
-Allah senden razı olsun.
-Allah akıl fikir versin.
-Birin, bin olsun.
-Cehennem azabı görme.
-Dileğini Allah kabul etsin.
-Hızır yoldaşın olsun.
-Kabrine nurlar insin.
İLENÇ:
“Kötülük yapan kişiler için beddua anlamında söylenen sözlerdir.“
Konya İlençleri:
-Allah’tan bulasın.
-Ardın yurdun ıssız kalsın.
-Allah’ın gazabına uğra.
-Boynu duvar altında kalsın.
-Çekdiğin damarlar kurusun.
-Fitil fitil burnundan gelesice.
-Seydi vakkasına uğrayasıca.