Trilye’ye Ne Kadar Zaman Ayırmalı
İnzivaya çekilme modunda olanlar genelde tüm hafta sonunu burada geçiriyor ama bizce yarım gün buraya yeter. Biz Mudanya ile Trilye’yi aynı gün gezmeyi öneriyoruz. Mudanya önerilerimiz için tıklayın.
Uyarılar
Tirilye = Trilye = Zeytinbağı
Bu üç isim de aynı yer için kullanılıyor. Tabelalarda farklı farklı görürseniz kafanız karışmasın.
Trilye’nin adı 1909’da süikaste kurban giden Mahmut Şevket Paşa’nın anısına MahmutŞevketPaşa olarak değiştirilmiş ama halk Tirilye demeye devam etmiş. Bunun üzerine 1963 yılında “Zeytinbağı” olarak ismi tekrar değiştirilmiş. Bu isim de benimsenmeyince 2011’de tekrar Tirilye olmuş.
Diğer Uyarılar
– Yazları ve güzel havalarda haftasonları her yer gibi burası da tatsızca kalabalıklaşabiliyor.
– Trilye yazın çok turist alıyor ancak esnaf buna hazırlıklı değil. Servis aksamaları yaşamanız muhtemel.
Trilye’de Seçtiğimiz Oteller
Trilye’de çok fazla her bütçeye göre otel alternatifi bulunmuyor. O nedenle de daha çok otel seçeneğinin bulunduğu, Trilye’nin komşusu Mudanya’dan da öne çıkan bir otel seçeneğini aşağıda veriyoruz.
Trilye Bay C Konak $$
Trilye’de, 3 farklı kategoride toplam 7 odası olan bir konak otel seçeneği. Oda-kahvaltı hizmet sunuyor. Evcil hayvan kabul edilmiyor. İncelemek için TIKLAYIN.
Montania Special Class Hotel $$
Montania Special Class Hotel, Mudanya Sahili’nde, tarihi dokusu korunarak yenilenen 165 yıllık bir tren istasyonunda hizmet veren bir otel seçeneği. Fiyatlara kahvaltı dahil değil. İncelemek için TIKLAYIN.
– Mudanya’daki tüm OTELLER için TIKLAYIN.
Araba Kiralamak Gerekir mi?
Trilye’ye kendi aracınızla gelmeyecekseniz, araba kiralamayı düşünebilirsiniz. Çünkü Trilye ve çevresi, başta Mudanya olmak üzere Cumalıkızık, Gölyazı, Uludağ gibi birbirinden keyifli görülecek yerlerin ve doğa aktivitelerinin olduğu bir bölge. Geldiğiniz zaman hepsini deneyimlemek için altınızda araç olması en ideali olur. İstanbul’dan uygun fiyatlı ARAÇ KİRALAMAK için TIKLAYIN.
Trilye’de Ne Yapılır?
① Tarihi Trilye Sokaklarınında Salının
Tirilye kesinlikle o bohem ruhunu kapı önlerinde tın tın öten rüzgar süslerinden, bir kısmı restore edilmiş, bir kısmı zamana yenik düşmüş evlerinden alıyor. Tam avare avare turlamalık.
Genelde 2 – 3 katlı, ahşap veya taş 150 – 200 yıllık geleneksel evler Osmanlı – Rum sentezi. Araya malesef beton binalar da karışmış ama yine de çok güzel. Fotograf makinalarınıza şenlik görüntüler yakalayabilirsiniz. Dolanırken özellikle atlamamanız gereken yerleri aşağıdaki Gezilecek Yerler bölümünde bulabilirsiniz.
② Trilye’de Kahvaltı Çamlı Kahve’de Yapılır!
Çamlı Kahve, Trilye’yi yukarıdan gören bir falezin üzerine kurulmuş, bir yanında uçsuz bucaksız deniz, bir yanında Trilye çatıları, harika manzaralı bir yer. Her ne kadar kahvaltı çeşitleri pek envai olmasa da, bizce (ve bize yazan Bursalı Evde Yoklarca) Tirilye’de kahvaltı yapılacak en güzel yer. Biraz menü olarak kısıtlı, mesela gözleme olarak ıspanaktı, kıymaydı gibi şeyler yok, tostun gözlemeleştirilmiş hali var: Sucuklu, kaşarlı, karışık gibi. Yemekler çok özel olmasa da hafta sonları insanlar buraya serpme kahvaltı yapmak için yığılıyorlar çünkü konumu, ambiyansı gerçekten hoş. Saat 10’dan sonra denize nazır masaları kapmakta zorlanabilirsiniz. Kahvaltı için başka planlarınız olursa da en azından bir çay kahve keyfi için uğrayın.
Tirilye’nin girişinden itibaren sizi Çamlı Kahve’ye götürecek levhaları takip ederek ve kısa bir yokuş çıkarak buraya ulaşabiliyorsunuz. Arabayla gelecekler için ücretli otoparkı da var. Mekan hakkında daha ayrıntılı bilgiyi yeme-içme bölümünde verdik.
③ Zeytin ve Zeytin Ürünlerini Deneyin
Gemlik gibi, Tirilye’nin de zeytini meşhur. Bir zamanlar Trilye zeytini olarak dünyada bilinirmiş. Özellikle de sofralık zeytini. Trilyeliler de büyük oranda zeytincilikle geçimlerini sağlıyorlar. Hatta ve hatta bölgenin ismi, sırf buradaki zeytin ekonomisine ithafen 60’larda Zeytinbağı olmuş (Şimdi yine Tirilye). Zeytinden yapılmış hediyelik eşyalar satan tatlı dükkanlar var. Kesinlikle zeytin kolonyasını denemeden gitmeyin deriz.
④ Homini Barbun
Burası eski bir balıkçı köyü, ve balığın her türünü de harika yapıyorlar, lafımız yok. Ama özellikle barbun diye ısrar ediyorsak da bir sebebi var. Tarih boyu buraların barbunu öyle meşhurmuş ki, Trilye ismi barbunun Rumcası olan “trigliya”dan alıyor. Favori balık restoranlarımızı da ağaşıdaki Yeme – İçme bölümünde listeledik.
Not: Tirilye isminin kökenine dair bir diğer varsayım da Rumca 3 rahip kelime bütününden geldiği. Hristiyanlığa freski sokmak istedikleri için afaroz edilen 3 rahibin buraya yerleştiği biliniyor. O yüzden aklınız levrekte kaldıysa, buyrun.
Trilye ve Çevresinde Gezilecek Yerler
1. Fatih Cami
2. Avlulu Hamam
3. Taş Mektep
4. Dündar Evi
5. Kemerli Kilise
6. Trilye Kültür Merkezi
7. Aya Yani Manastırı
8. Tabut Ev
9. Postane
1. Çamlı Kahve
2. Vedat’ın Yeri
3. Bağ Evi
4. Mahur Restoran
Öncelikle Rumlardan kalan dini ve kültürel yapıların hepimizin ortak mirası olduğunu, devlet himayesinde korunmak yerine özel mülk olarak satılmasından duyduğumuz üzüntüyü belirtmek isteriz.
Fatih Cami ve Avlulu Hamam
Tirilye ve çevresinde Rumlardan kalan önemli dini yapılar var. Üç manastır, yedi kilise, üç ayazma ve Ortodoks Rum mezarlığı. Tirilye gibi küçük bir yerde bu kadar yoğun dini yapının görülmesi buranın dini öneme sahip bir yer olduğunun göstergesi. Burası aslında eski ismi Hagios Stephanos olan, 7. yüzyıl Bizans’ından kalma eski bir kilise. 1560’de kiliseye minare ve mihrap eklenerek ismi Fatih Camisi olmuş. Tirilye limana tepeden baktığınızda dikkat çeken yapılardan çünkü her ne kadar camiye çevrilmiş olsa da bütünlüğü bozulmamış yapılardan. Konum için tıklayın. Haritada 1 numara.
Fatih Cami yanında, Yavuz Sultan Selim tarafından yaptırılmış olan Avlulu Hamam da önemli tarihi yapılardan. Burasının da kültür merkezi olması planlanıyor. Konum için tıklayın. Haritada 2 numara.
Trilye Taş Mektep
Tirilye’nin en ikonik binası olan 4 katlı Taş Mektep, Neo Klasik tarza 1909‘da yapılmış. 1839 Tanzimat Fermanı sonrası batı tarzı düzenlemeler yapmaya yönelen Osmanlı Devleti’nin eğitim alanındaki reformlarının hala ayakta olan örneklerinden biri olması açısından önem taşıyor. Trilye metropoliti Chrisostomos tarafından yaptırılan okul, mübadele sonrası 1924 yılında Kazım Karabekir tarafından önce öksüzler evi olarak tekrardan kullanıma açılmış 1928’de de ilkokul olarak kullanılmaya devam edilmiş. 1988’de bina çatısındaki ve cephesindeki sorunlar nedeniyle çürüğe alınarak tamamen boşaltılmış. Ta 2000’lere gelinene kadar kaderine terk edilen bu güzelim yapı, son yıllarda Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi ve Mimarlık Fakültesi’nin yakın markajına girmiş. Şimdilerde ise Mudanya Belediyesi’nce yapılan açıklamalara göre restorasyonu tamamlandıktan sonra kültür – turizm merkezi olarak halka açılması planlanıyormuş. Konum için tıklayın. Haritada 3 numara.
Trilye Dündar Evi
Dündar Evi de aslında Yuannes Kilisesi adında bir 19. yüzyıl kilisesi. Duvarlarında taştan oyma Bizans işlemeleri var. Mübadele sonrası özel mülk olan yerlerden. O dönemde Giritli bir ailenin yaşadığı bina, daha sonra burayı bir apart otel haline dönüştürmek isteyen bir iş adamına satılmış. Ancak bürokrasi yüzünden işler umduğu gibi gitmeyince o da vazgeçip satılığa çıkarmış. Bugün burası kullanılmadığı için biraz atıl bir durumda. Konum için tıklayın. Haritada 4 numara.
Kemerli Kilise (Başmelekler Kilisesi)
13. yüzyıldan kalma yapılardan olan Kemerli Kilise‘nin dünyanın en eski üçüncü kilisesi olduğuna dair bazı iddialar ortaya atılmış ancak bunun doğru olmadığı düşünülüyor. Kesin olarak bilinen bir şeyse Bakire Meryem’e adanmış olduğu. Aslında Tirilye’de değil, ona 5 kilometre mesafedeki Kumyaka’da. Freskolarının geçmişi ise 14. ve 18. yüzyıl aralığına denk geliyor. Burası günümüzde özel mülk. En son satışa çıktığında Bursa Metropolitliği Prof. Dr. Elpidophoros Lambriniadis tarafından satın alınmış. Halen Rumlar burayı yılda iki kez yortu ve paskalya günlerinde ziyaret ediyor. Konum için tıklayın. Haritada 5 numara.
Trilye Kütlür Merkezi (Aziz Vasil Kilisesi)
Mübadele sonrası öksüzler evi olan Taş Mektep öğrencilerinin yemekhanesi olarak kullanılan bu kilise, sonraki dönemlerde de sinema ve düğün salonu olarak kullanılmış. 2009’da restorasyonu tamamlandıktan sonra da kültür merkezine dönüştürülmüş. Konum için tıklayın. Haritada 6 numara.
Medikion Manastırı ve Aya Yani Manastırı
Burası da Tirilye ve Tirilye’yi batı yönünde geçtikten sonraki belde olan Eşkel arasına bulunan, aslında 8. yüzyılda Anadolu azizleriden Aziz Sergios’a adanmış ama 11. yüzyılda ismi Medikion Manastırı’na evrilen bir manastır. Fakat günümüze o zamandan bu zamana sadece giriş kapıları ve duvarları kalmış durumda. Bir diğer Bizans mirası Aya Yani Manastırı da 709 – 1922 yılları arasında aktif bir şekilde işleyen ama günümüze sadece yıkılmış duvar kalıntıları kalan tarihi yerlerden. Konum için tıklayın. Haritada 7 numara.
Tabut Ev
Bu eve girenlerin bir hafta içinde açıklanamayan sebeplerle ortadan kaybolmasından ötürü yeraltından güçlerce yönetildiğine inanılıyor. Şaka, şaka! Yerlile sadece ince uzun tipinden ötürü böyle bir isim koymuşlar. İki sokağın arasına sıkışmış, 200 yıllık çok tatlı bir yapı. Konum için tıklayın. Haritada 8 numara.
Postane
1902’de postane olarak yapılan bu binanın ilk katı taş, üzerindeki 2 katı ise ahşap. Şu an özel mülk olan binayı sahipleri çok güzel renove etmişler.
Buraya gelmişken alt katındaki Zeytinci isimli dükkana kesin uğramalısınız. Tirilye’nin en şen, en şen şakrak insanı olan Adnan Abi‘nin zeytincisi burası. Kendisi ile yoldan geçerken tesadüfen tanıştık. Deli deliyi bulur diye boşuna dememişler. Fear Factor’a falan katılmış enerji bombası bir insan. Bizden mutlaka selam söyleyin. Bizi kesin hatırlayacaktır. Konum için tıklayın. Haritada 9 numara.
Planlama Önerisi
MUDANYA MERKEZ – Mudanya Merkez ve Zeytinbağı rotalarını birbirine bağlanabilecek paket bir günübirlik program şeklinde düşünebilirsiniz. Zira birbirlerine sadece 11 kilometre 15 dakika mesafedeler. Bizce gündüz Mudanya merkezi bitirip, öğle ve öğleden sonrayı Tirilye’ye ayırıp, akşam yemeği için tekrar Mudanya merkeze geçmek en ideal program olur. Sonrasında ister geri dönersiniz, ister burada konaklayarak aşağıdaki diğer seçeneklerle devam edebilirsiniz:
GÖLYAZI – Tirilye’ye güney yönünde 39 kilometre 50 dakika mesafedeki, Uluabat Gölü üzerinde yüzermişçesine süzülen balıkçı yarımadası Gölyazı‘ya uğramanızı tavsiye ederiz.
CUMALIKIZIK – UNESCO Dünya Mirası listesindeki, Osmanlı sivil mimarisinin en ama en güzel örneklerini göreceğiniz Cumalıkızık Köyü için de 2-3 saat ayırmanız kafi olacaktır.
BURSA MERKEZ – Osmanlı İmparatorluğu’nun doğduğu yer olarak UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi‘nde olan Bursa Merkez Trilye arası 42 kilometre yaklaşık trafikle 1 saat. Hazır buradayken merkeze inip iskender yemek isteyebilirsiniz diye Bursa’da İskender Nerede Yenir? yazımıza bakabilirsiniz.
Trilye Restoranları
Çamlı Kahve
Çamlı Kahve Trilye’nin en popüler yeri. Denize karşı manzarası ve serpme kahvaltısıyla meşhur. Ama burayı asıl meşhur eden şey Canan Tan’ın Yüreğim Seni Çok Sevdi kitabında geçmesi. Serpme kahvaltı 25 TL
Web Sitesi: www.camlikahve.com Tel: 90 224 563 2625 Konum için tıklayın. Haritada 1 numara.
Vedat’ın Yeri
Mezeleri acayip lezzetli, rakı-balık ikilisini Trilye’de yapabileceğiniz en iyi birkaç meyhaneden biri. Giderseniz ciğer denemeniz tavsiyemiz olur. Adres: Trilye Mevkii İskele Caddesi Yalı Sokak Zeytinbağı Mudanya Tel: 02245632086 Konum için tıklayın. Haritada 2 numara.
Trilye Bağ Evi Kahvaltı ve Restaurant
Trilye’de kahvaltının en keyifli adreslerinden biri. Manzarası şahane, şehrin gürültüsünden uzak. Haftasonu epey dolu olduğundan haftaiçi gitmenizi öneririz. Adres: Zeytinbağı Mahallesi Trilye Mudanya 16190 Tel: 02245632525 Websitesi: tirilyebagevi.com Konum için tıklayın. Haritada 3 numara.
Mahur Restaurant
Balıkları, mezeleri için gitmeye değer. Ama sipariş vermeden fiyatlara dikkat etmenizi öneririz.
Adres: İskele Cad./çeşme Sok. No:1, Mudanya/Bursa Tel: 02245632667 Konum için tıklayın. Haritada 4 numara.
Trilye Nerede?
Tirilye, Bursa, Mudanya’ya bağlı, Maramara Denizi’ne kıyısı olan bir sahil kasabası.
Mudanya Trilye arası 11 kilometre 15 dakika,
Bursa Trilye arası, 42 kilometre 52 dakika,
Cumalıkızık Trilye arası 60 kilometre, 1 saat,
Gölyazı Trilye arası 41 kilometre, 50 dakika mesafede bulunuyor.
Tirilye’ye Nasıl Gidilir?
İstanbul’dan gelecekseniz en kolayı kendinizi
İstanbul’dan geliyorsanız, Yenikapı’dan İDO veya BUDO‘nun deniz otobüsü seferlerinden birine atmak. 95 dakikada kolayca varıyorsunuz. Ancak hafta sonu trafikleri ile birlikte sürenin uzaması kuvvetle muhtemel. Yayaysanız hemen iskelenin önünden geçen ana yola çıkıp dolmuş bekleyebilirsiniz. Ama bazıları çok gıcık, boş olsalar da durmayabiliyorlar. Ayrıca Trilye-Bursa Organize Sanayi arası sefer yapan Zeytinbağı Belediyesi Özel Halk Otobüsleri de 6:30-18:30 arası yarım saatte bir Mudanya’ya uğruyor. 18.30’dan sonra sefer sıklığı azalıyor.
Tabii hiç denizyolunu karıştırmayıp tamamen karayoluyla şahsi aracınızla gelmeyi de tercih edebilirsiniz. Böylece yol sizin için 179 kilometre 2 saat 48 dakika sürüyor. Şehirlerarası özel otobüs firmalarının seferleriyle Bursa merkeze gelip buradan her 30 dakikada bir kalkan Trilye – Kumyaka – Mudanya – Bursa hattı Zeytinbağı Belediyesi Özel Halk Otobüsleri ile ulaşım sağlayabilirsiniz. Seferler 6:30-18:30 arası yarım saatte bir akşam ise sefer araları uzuyor. Tüm otobüs seferleri için tıklayın.
Ayrıca Bursa’dan Mudanya’ya karşılıklı minibüs seferleri de bulunuyor. En fazla iki aktarma yaparak da Trilye’ye geçebilirsiniz.
İstanbul’dan Deniz Yoluyla Mudanya
Budo
İstanbul’dan Mudanya’ya en kolay ulaşımı budo deniz otobüsü seferleri ile yapabilirsiniz. Yolculuk 1 saat 50 dk sürüyor. Eminönü’nden yapılan günlük seferler var. Budo sefer saatleri hakkında detaylı bilgi için tıklayın.
Deniz Otobüsü (İDO)
İstanbul – Mudanya arasında İDO’nun Beşiktaş-Kadıköy-Yanikapı-Bursa deniz otobüsü hattı var. Yolculuk yaklaşık 95 dakika sürüyor ve günde ortalama karşılıklı iki sefer var. Deniz otobüslerinin sadece yolcular için olduğunu hatırlatmakta fayda var. Keza 2022 itibariyle Yenikapı’dan Bursa’ya İDO’nun arabalı vapur (feribot) seferleri sona erdi. Yine de İstanbul’dan feribot ile geçecekseniz, İDO’nun Yalova’ya feribot seferleri devam ediyor. İdo sefer saatleri hakkında detaylı bilgi için tıklayın.
Trilye’nin Tarihi
Tirilye tarih boyunca Misyalılar, Traklar, Antik Romalılar, Bizanslar ve 1320-30 itibariyle de Osmanlılar’a ev sahipliği yapmış. Osmanlıların buraya gelişinden sonrada burada Rum nüfusu ipekçilik, şarapçılık, balıkçılık ve zeytincilik yaparak yaşamaya devam etmiş. Özellikle zeytin ve zeytinyağının büyük coğrafyalarda ünlü olduğu biliniyor. 14oo’lerin ikinci yarısında buraya 30 hane Türk ailesi yerleştirilmiş. 1923’teki mübadeleye kadar burada yoğun olarak Rumlar yaşıyormuş. Hatta 1908 yılında yapılan sayıma göre burada 3657 Rum, 109 Türk varmış. Mübadele sonrası buradaki Rum halkının önce bir bölümü sonra da tamamı Yunanistan’a göç etmiş. Şimdi ise bir tek Rum bulunmuyor.
Giden Rum nüfusun evleri aynı Mudanya’daki gibi çoğunlukla Girit‘ten gelen Türklere verilmiş. Şimdilerde kasabanın temel geçim kaynağı ağırlıklı olarak turizim ve zeytincilik. Bu nüfus değişimi Tirilye’nin mimarisini de etkilemiş. Trilye’de eski camilerin yanı sıra kiliseler, manastırlar, hamamlar, hatta kiliseden devşirilen camiler var.